Αγαπητοί μας φίλοι, μέσα από τις ιστορίες και τις μαρτυρίες των αγωνιστών γράφεται το βιβλίο της Ελληνικής Επανάστασης. Ο Δήμος Κορυδαλλού σας δίνει το βήμα να μας εμπλουτίσετε με άγνωστες ιστορίες ή να μας υπενθυμίζετε ιστορικά γεγονότα με την δική σας ματιά σε ό,τι έχει να κάνει με τον τόπο σας.
Η Πανωραία Χατζηκώστα, όπως ήταν το πραγματικό της όνομα, έζησε στα δύσκολα της ελληνικής Επανάστασης. Το 1821, μετά την καταστροφή του Αϊβαλιού από τους Τούρκους, μεγάλο μέρος του πληθυσμού του σφαγιάστηκε Τον άντρα της και τα παιδιά της, τους έσφαξαν μπρος τα μάτια της οι Τούρκοι. Η ίδια πάμφτωχη και ολομόναχη, βρέθηκε αρχικά στα Ψαρά, και έπειτα στο Ναύπλιο, όπου πήρε και το προσωνύμιο Ψαροκώσταινα. Εκεί, ξεκίνησε ένας δυσβάστακτος αγώνας επιβίωσης, για την άλλοτε αρχόντισσα, καθώς για να βγάλει το ψωμί της, αναγκάστηκε να κάνει την αχθοφόρο και την πλύστρα. Παρά τα προβλήματά της όμως, πήρε υπό την προστασία της ορφανά παιδιά αγωνιστών, τα οποία για να τα θρέψει, γυρνούσε από σπίτι σε σπίτι και ζητιάνευε. Τα ορφανά και κατατρεγμένα παιδιά της παραλίας την έπαιρναν στο κατόπι και την φώναζαν Ψωροκώσταινα….
Το 1826, ενώ μαίνονταν η πολιορκία του Μεσολογγίου από τον Ιμπραήμ, έγινε έρανος στην κεντρική πλατεία της πόλης, για την ενίσχυση των αποκλεισμένων μαχητών. Οι υπεύθυνοι μάταια ζητούσαν από τον πολύπαθο λαό να βάλει το χέρι στην τσέπη. Η φτώχεια και η εξαθλίωση ήταν συγκάτοικος σε κάθε ελληνικό σπίτι…
Τότε και ενώ κανένας δεν πλησίαζε το τραπέζι, η φτωχότερη όλων, η χήρα Χατζηκώσταινα, έβγαλε το ασημένιο δαχτυλίδι που φορούσε στο δάχτυλό της και μαζί με ένα γρόσι που είχε στην τσέπη της, τα ακούμπησε στο τραπέζι της ερανικής επιτροπής. «Δεν έχω τίποτα άλλο από αυτό το ασημένιο δαχτυλίδι κι αυτό το γρόσι. Αυτά τα τιποτένια προσφέρω στο μαρτυρικό Μεσολόγγι»….
Έπειτα από το περιστατικό του εράνου στο Ναύπλιο, όταν έφτασε Ο Καποδίστριας στην Ελλάδα και ίδρυσε το ορφανοτροφείο, η Πανωραία που τώρα πια ήταν γνωστή ως Ψωροκώσταινα, προσφέρθηκε να πλένει τα ρούχα των ορφανών παιδιών χωρίς καμία πληρωμή….
Σήμερα, το παρατσούκλι της χρησιμοποιείται απαξιωτικά, για να αποδώσει την κακομοιριά και την άθλια οικονομική κατάσταση της χώρας. Η ίδια όμως, υπήρξε μια ηρωική και αξιέπαινη Ελληνίδα….
Πηγές:
H Ψωροκώσταινα, Του Νίκου Φλεμετάκη, Εφημερίδα “ΠΑΤΡΙΣ” της Κρήτης, 23/11/2010
Βασιλική Τσαούλη
Τμήμα Τουρκικών Σπουδών ΕΚΠΑ